Protoplastą Związek Polski Piłki Nożnej
Korzenie Polskiego oraz Małopolskiego Związku Piłki Nożnej sięgają głębiej niż się to powszechnie uważa. Organizacja, którą należy uznać za naturalną poprzedniczkę PZPN i MZPN powstała na terenie Galicji, w monarchii austro-węgierskiej w 1911 pod nazwą Związek Polski Piłki Nożnej.
Narodziny FIFA
21 maja 1904 to szczególna data w historii światowego futbolu. W siedzibie Union des Sociétés Françaises de Sport Athlétiques – USFSA (Unii Francuskich Stowarzyszeń Atletycznych) przy 229 rue Saint-Honoré w Paryżu doszło do spotkania: Francuza Roberta Guerina – sekretarza generalnego USFSA i Holendra Carla-Antona Wilhelma Hirschmanna – sekretarza generalnego Królewskiego Holenderskiego ZZP. Ci dwaj mężczyźni stali za projektem Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej (FIFA).
Potrzebę powołania FIFA określili w krótkim komunikacie: „Porzucając punkt widzenia reprezentowanych przez nas państw oraz odrzucając ambicje narodowe dążymy do powołania organizacji, będącej swoistą „policją”, która będzie monitorować rozwój nowopowstałych federacji europejskich, zapewni stosowanie piłkarskich zasad i przepisów jednolitych dla wszystkich oraz dopilnuje, aby relacje między poszczególnymi federacjami miały sportowy i przyjacielskich charakteru.”
Ostatecznie akt fundacyjny FIFA podpisali reprezentanci: Francji, Belgii, Danii, Holandii, Hiszpanii, Szwecji i Szwajcarii. Hiszpanię, która w owym czasie nie posiadała krajowej federacji, reprezentował Madryt Football Club. Pierwsze najważniejsze ustalenia statutowe FIFA stanowiły, że we wzajemnych stosunkach uznawane będą wyłącznie tylko federacje, członkowie międzynarodowej organizacji. Zakazano klubom i zawodnikom brania udziału w rozgrywkach prowadzonych przez inne związki międzynarodowe. Przyjęto przepisy gry stosowane przez Angielską Federację. Na koniec wreszcie postanowiono wybrać Roberta Guerina pierwszym przewodniczącym FIFA. Francuz ustąpił ze stanowiska 4 czerwca 1906, na rzecz Anglika Daniela Woolfalla. Angielska Federacja AF przystąpiła do FIFA 14 kwietnia 1905 i nadała organizacji nowego wymiaru. Powstały w 1904 Austriacki ZPN (ÖFV) zgłosił akces do FIFA w trakcie II kongresu w 1905. Członkami organizacji stali się wówczas także Węgrzy i Niemcy.
Od zarania FIFA zrzeszała federacje piłkarskie istniejących podówczas państw. A tych w Europie przed I wojną światową było ledwie 21, w tym wielonarodowe molochy: Niemcy, Rosja i Austro-Węgry. Jedyne odstępstwo uczyniono w stosunku do Wielkiej Brytanii, którą reprezentowały oddzielne federacje: Anglii, Irlandii, Szkocji i Walii. Tym samym wiele narodów Europy zostało pozbawionych możliwości własnej reprezentacji na arenie międzynarodowej.
Dodatkowo FIFA nie godziła się na kontakty swoich członków z drużynami pozostającymi poza jej strukturami. Problem dotyczył głównie zespołów francuskich rywalizujących z „amatorskimi” klubami, głównie z Anglii oraz drużyn z Czech. Spór zyskał podłoże ideowe: sport burżuazyjny, zawodowy kontra amatorski, ideowy. W sfederowanym świecie pod sztandarem FIFA zaczęły powstawać wyłomy. W 1909 roku powstała konkurencyjna dla FIFA Międzynarodowa Unia Amatorskich Związków Piłkarskich (UIAFA) zrzeszająca pierwotnie organizacje z Francji, Anglii, a później także Czech. Jednym z jej ideowych promotorów był Jules Rimet, późniejszy prezydent FIFA, uważany za ojca piłkarskich mistrzostw świata. Trzeba wiedzieć, że UIAFA zorganizowała pierwsze Mistrzostwa Europy w piłkę nożną narodów w 1911, które odbyły się w kuluarach Międzynarodowej Wystawy Północnej Francji w Roubaix, z udziałem 4 drużyn, w których zwyciężyli Czesi. Mimo przyłączenia się Belgów i Szwedów UIAFA stopniowo traciła wpływy. Całkowicie znikła w 1912.
Autonomia galicyjska
Dla pozostającej pod zaborem austriackim części Polski zwanej Galicją przełomowym stał się rok 1866. Austria przegrała z Prusami konflikt o hegemonię w Związku Niemieckim. W konsekwencji osłabiona Austria musiała ustąpić Węgrom, od dawna żądającym prawa do współdecydowania o sprawach monarchii. Na mocy konstytucji z 1867 Austria przekształciła się w dualistyczne państwo: Austro-Węgry i równocześnie przeprowadziła głębokie reformy wewnętrzne. Galicja otrzymała status autonomicznego państwa koronnego. Język polski zyskał status urzędowego, stanowiska w administracji zaczęli obejmować Polacy. Autonomia stworzyła znacznie korzystniejsze, niż w pozostałych zaborach, warunki rozwoju polskiego życia narodowego. Spolonizowane zostały wszystkie szkoły, w Galicji swobodnie mogły rozwijać się rozmaite dziedziny naukowe, myśl społeczna i polityczna, twórczość artystyczna oraz sport w różnych postaciach.
W konserwatywnym społeczeństwie Galicji dominowały postawy lojalizmu wobec władz w Wiedniu. W niektórych kręgach rodziła się myśl powołania w miejsce monarchii trialistycznej w miejsce dualistycznej. Niepodległościowe pretensje zgłaszali nieliczni.
Państwowe czy narodowe
Powstanie polskich klubów sportowych w Galicji oraz scalających ich organizacji prowadzącej rywalizację niepodobna rozpatrywać w oderwaniu od aspektów polityczno-prawnych. A wyglądały one następująco. W państwie austriackim wszelkie stowarzyszenia o celach niezarobkowych działały na podstawie Ustawy z 15 listopada 1867. Tych reguł należało bezwzględnie przestrzegać. Namiestnictwo c.k. we Lwowie jako pierwszy klub sportowy w Galicji zalegalizowało w 1907 LKS Czarnych. Drugim stowarzyszeniem z reskryptem c.k. Namiestnictwa była Pogoń, wciągnięta do oficjalnego wpisu w 1908. Cracovia otrzymała pisemne potwierdzenie rejestracji 27 listopada 1909, Wisła 7 lutego 1910.
Już 19 lutego 1910 Cracovia zgłosiła akces do ÖFV i została jego członkiem. W ślady „Pasiaków” poszli Czarni i Pogoń Lwów oraz Wisła (do kwietnia 1910 roku). Tym samym wymienione kluby otwarły sobie drogę do międzynarodowej rywalizacji w ramach FIFA. Symbioza trwała krótko. Wisła szybko zmieniła front i wybrała inną drogę. Akcentując narodowy charakter poszła śladami klubów czeskich i – po krótkim epizodzie w ÖFV – przystąpiła 20 grudnia 1910 do Union Internationale Amateur de Football Associations. Kontakty z pozostającymi w austriackiej federacji zespołami oraz innymi członkami FIFA zostały przerwane.
Pionierska piłkarska federacja
W sytuacji osamotnienia i bojkotu TS Wisła podjęła próbę powołania Związku Footbalistów Polskich stowarzyszonego z UIAFA. Duszą akcji był dr Antoni Beaupre, ówczesny naczelny redaktor „Głosu Narodu”. 21 maja 1911 – jak podaje prof. Ryszard Wasztyl – spotkali się delegaci 11 klubów: Wisły, Polonii Kraków, Diany, Krakusa Podgórza, Kresu Biała, Resovii, Sandecji Nowy Sącza, Skawy Wadowice, Wisłoki Dębica, Klubu Footbalistów Mielec, Klubu Footbalistów Tarnów. Wyrazili chęć stworzenia organizacji i wybrali tymczasowe władze ZFP. Prezesem został Antoni Beaupre (prezes Wisły), pozostali członkowie byli także związani z klubem „Białej Gwiazdy”. „Głos Narodu” (czyli red. Beaupre) komentował: „Polski Związek Footballowy zawiązał się w tym celu, by umożliwić sportowi polskiemu stosunki z zagranicą. Reguła, że narodowość nie posiadająca organizacji państwowej nie ma prawa reprezentacji wobec zagranicy, jest drakońską z natury rzeczy, a w sporcie już zupełnie niewłaściwą”. Powyższa opinia pozostawała w mniejszości. Powstająca wbrew panującym społecznym nastrojom i uznawanemu modelowi piłkarska organizacja okazała się być efemerydą i nie zdołała skonsumować szczytnych celów.
Niemal równolegle trwał proces przekształcania ÖFV w federację narodowych związków. 25 czerwca 1911 we Lwowie, z inicjatywy prezesa Cracovii Stanisława Kopernickiego, powstał Związek Polski Piłki Nożnej. Jeszcze w listopadzie 1910 rozpoczęto prace nad statutem organizacji, która została urzędowo zatwierdzona 13 grudnia 1911. Członkami założycielami ZPPN byli: Cracovia, RKS Kraków oraz Czarni i Pogoń Lwów. Siedzibą ZPPN było miejsce zamieszkania prezesa, początkowo Kraków, później Lwów. Do czasu rozwiązania w 1919 Związkowi przewodzili: Ludwik Żeleński (25.06.1911 -15.04. 1914) i Ludwik Christelbauer (15.04.1914 – 30.11.1919). Tym samym proces organizacji piłkarskiej federacji z „Polską” w nazwie został ukończony. Główny organizator ZPPN, Stanisław Kopernicki został wiceprezesem Austriackiego Związku Piłki Nożnej (ÖFV) oraz delegatem na kongres FIFA w Dreźnie w 1911. W sierpniu 1911 do związku należało 6 członków: Cracovia, Lauda, RKS i Wisła Kraków (powróciła w struktury ÖFV w sierpniu 1911 r.) oraz Czarni i Pogoń ze Lwowa. W 1913 ZPPN zrzeszał już 24 kluby.
ZPPN zalegalizowany. Cracovia mistrzem Galicji!
Wniosek o zalegalizowanie statutu Związku Polskiego Piłki Nożnej wpłynął do c.k. Namiestnictwa we Lwowie 13 grudnia 1911. Dziesięć dni później przesłano do c.k. Dyrekcji Policji w Krakowie (pismem z sygnaturą L. XIII a. 3097) „dwa egzemplarze statutu stowarzyszenia Związek Polski Piłki Nożnej z poleceniem, aby jeden egzemplarz doręczyła założycielom do rąk Stanisława Kopernickiego, redaktora „Czasu” w Krakowie, ul. Warszawska 1.3 z oznajmieniem, że Namiestnictwo nie zakazuje zawiązania stowarzyszenia”.
Statut ZPPN liczył 10 stron maszynopisu formatu A-4. To „wyjątkowo dojrzały i rzeczowy” dokument, który „z pewnością stanowił podstawę do opracowania statutu PZPN z roku 1919.” Powyższe oceny potwierdza zapis paragrafu 28, który stanowi, iż: „We wszystkich sprawach, nie objętych tym statutem, obowiązuje statut Związku Austriackiego. Wydział Związku Austriackiego ma prawo zawiesić, względnie zmienić uchwałę Związku Polskiego, jednakowoż z podaniem powodów. Od zawieszenia tego przysługuje Związkowi Polskiemu prawo odwołania do władz Federacji Międzynarodowej”, czyli FIFA. (prof. Ryszard Wasztyl, „Tempo” – wrzesień 1979 r.).
W ślad za decyzją rejestrową organizatorzy piłkarskiego stowarzyszenia zwołali na 21 stycznia 1912 do Krakowa Walne Zgromadzenie ZPPN. Wzięli w nim udział przedstawiciele 7 galicyjskich klubów, w tym 5 krakowskich. Wyłoniono władze Związku. Prezesem został prof. dr Ludwik Żeleński z Krakowa, wiceprezesem inż. Ludwik Christelbauer ze Lwowa. W składzie Zarządu (wówczas używano terminu: Wydział) znaleźli się ponadto: reprezentujący Kraków hr. Władysław Rostworowski – skarbnik, dyr. Antoni Januszewski; reprezentujący Lwów insp. Kazimierz Hemerling i inż. Aleksander Litwinowicz. Na mocy §16 weszli do Wydziału: red. Stanisław Kopernicki z Krakowa jako delegat do Austriackiego Związku Futbolowego – wiceprezes AZF, drugi delegat dr Karol Liszniewski z Wiednia i jako reprezentant Cracovii – jedynego klubu klasy I – dr Zdzisław Jachimecki. Komisję Rewizyjną stanowili: Stanisław Miziewicz, Bronisław Laskownicki, H. Smolecki. Funkcję sekretarza powierzono Lesławowi Borońskiemu, którego później zastąpił Wacław Wojakowski.
Podczas kolejnego posiedzenia Zarządu, 17 marca 1912, podjęto szereg ważnych rozstrzygnięć dotyczących przygotowań do rozgrywek o mistrzostwo Galicji. Poprzedzały je „zapasy kwalifikacyjne o I klasę”, czyli turniej klasyfikacyjny rozpisany przez ZPPN w 1912. Cracovia, jako jedyna drużyna klasy I, była zwolniona z eliminacji. Do walki o uzyskanie klasy I przystąpili: Czarni i Pogoń ze Lwowa oraz krakowskie kluby: TS Wisła, Robotniczy Klub Sportowy i Akademicki Związek Sportowy Kraków. Ponadto Zarząd ZPPN zobowiązał pozostałe kluby do wzięcia udziału w „zapasach” o Klasę II, celem podziału tejże na trzy grupy. Podano także, że na dzień 17 marca do Związku należeli jako członkowie zwyczajni w klasie I: Cracovia; w klasie II A: Czarni i Pogoń Lwów, Wisła Kraków; klasa II B: RKS Kraków; klasa II C: Akademicki Związek Sportowy Kraków, Krakus Podgórze, Polonia Kraków, RKS Lvovia Lwów (warunkowo) i Rzeszowskie Koło Sportowe.
Równocześnie Związek Polski Piłki Nożnej, wezwał – prasowymi anonsami – „wszystkie stowarzyszenia sportowe, które dotychczas nie zgłosiły się o przyjęcie do Związku, by to uczyniły najdalej do 20 marca 1912. W przeciwnym bowiem razie musiałyby ulec wyłączeniu od gry ze wszystkimi klubami związkowymi. Drużyny gimnazjalne, stojące pod opieką profesorów, przyjmuje Związek jako członków nadzwyczajnych, pod względem sportowym zupełnie równouprawnionych ze zwyczajnymi. Na życzenie przesyła się statut i formularze. Listy adresować należy na ręce dyrektora Antoniego Januszewskiego, Kraków, Floriańska 15”.
Obradujący 23 lutego 1913 we Lwowie II Walny Zjazd prezesem obrał Ludwika Christelbauera, zaś wiceprezesem Ludwika Żeleńskiego. W skład Zarządu weszli: Władysław Rostworowski, Kazimierz Hemerling, Zdzisław Ritterschild, Mieczysław Orłowicz, Strojek. Rok później, 15 lutego we Lwowie, III Walny Zjazd ZPPN prezesem wybrał ponownie Ludwika Christelbauera, a wiceprezesami Zdzisława Jachimeckiego i Bronisława Laskownickiego. W Zarządzie znaleźli się ponadto: Aleksander Litwinowicz (skarbnik), Marceli Jakubowski, Mieczysław Orłowicz, Józef Stoeger, Bolesław Uminowicz. Delegatami do AZF wybrano: Karola Engela i Ignacego Rosenstocka. Sekretarzem Związku został Orest Dżułyński. Komisję Nadzorczą (rewizyjną) stanowili: Stanisław Miziewicz, W.Stupnicki, Ludwik Tyrowicz. Ponadto powołano związkowe komisje: sportową i dyscypliny oraz delegatów klubów I i II klasy.
Puchar Żeleńskiego
Za pierwszą oficjalną rywalizację futbolową na ziemiach polskich należy uznać konfrontacje między Krakowem a Lwowem. Ich idea pojawiła się zanim jeszcze powstał ZPPN i powielała bardzo wówczas popularne międzymiastowe mecze Wiedeń – Budapeszt i Wiedeń – Berlin. Zarząd ZPPN postanowił, że „jako termin Matchu międzymiastowego Kraków – Lwów ustanowiono 2 czerwca 1912 roku. Match odbędzie się w Krakowie, na podstawie § 11 o. Żaden klub krakowski niema prawa urządzania w tym dniu zawodów własnych w Krakowie.” Okazały srebrny puchar dla zwycięzców ufundował ówczesny prezes ZPPN, Ludwik Żeleński. Szybko owe mecze stały się punktem kulminacyjnym polskiego sezonu piłkarskiego. Regulamin stanowił, że puchar jest przechodni do momentu, kiedy jedna z drużyn zwycięży w trzech kolejnych edycjach.
2 czerwca 1912 na boisku w Parku Jordana reprezentacja Krakowa pokonała ekipę Lwowa 3-1 (dwa gole dla miejscowych strzelił Józef Kałuża). W tym historycznym spotkaniu grali:
KRAKÓW: Karol Romański, Tadeusz Przystawski, Wilhelm Cepurski, Andrzej Bujak, Gustaw Rogalski, Włodzimierz Polaczek, Michał Szubert, Józef Kałuża, Artur Olejak, Ludwik Stolarski, Tadeusz Dąbrowski I i Tadeusz Synowiec.
LWÓW: xxx, Wilhelm Rzadki, Henryk Bilor, Edmund Marion, Jan Berger, Jan Harasymowicz, Leopold Scherautz, S. Löbl, Karol Kuchar II, Jaroslav Čulik, František Koudela i Tadeusz Kowalski. W rewanżu rozegranym 27 października we Lwowie gospodarze pokonali krakowian 2-1 (1-0).
W kolejnym roku zawody o Puchar Żeleńskiego zdominował Kraków. 1 czerwca 1913 we Lwowie zwyciężyła reprezentacja Grodu Kraka 7-0 (0-0). Słabość miejscowych tłumaczyć należy nieobecnością w szeregach zespołu graczy najlepszej wówczas jedenastki lwowskiej – Czarnych, zawieszonych w strukturach ZPPN za kontakty z klubami pozostającymi poza strukturami FIFA. W rewanżu, 12 października w Krakowie, gospodarze wygrali 1-0 (0-0).
W roku 1914 Kraków stanął przed szansą zdobycia pucharu na własność. Nadzieje prysły 7 czerwca, kiedy to we Lwowie miejscowi pokonali krakusów 3-1 (3-1). Do rewanżu nie doszło. Wybuch I wojny światowej przerwał zmagania. Rozgrywki wznowiono w II Rzeczypospolitej – 12 października 1919.
Mistrzostwa Galicji
Zapasy kwalifikacyjne roku 1912 toczono o uzyskanie statusu drużyny I klasy. To pierwsze na ziemiach polskich oficjalne rozgrywki, prowadzone w strukturach FIFA. Do turnieju przystąpiło 6 ekip, z których pierwsze trzy miały uzyskać I-klasowy certyfikat. Ostatecznie do rozgrywek nie dopuszczono Lechii Lwów. Z kolei Cracovia, jako jedyny klub galicyjski posiadający klasę I, nie uczestniczyła w zawodach.
Oto wyniki: 21.04. Pogoń Lwów – AZS Kraków 3-3 (1-2), 1.05. RKS Kraków – AZS Kraków 0-6 (0-4), 05.05. Wisła – Pogoń 1-0 (0-0), 6.05. RKS Kraków – Pogoń 1-4, 16.05. Wisła – RKS Kraków 4-1 (0-1), 16.05. Pogoń – Czarni 2-2 (2-1), 19.05. Czarni – Wisła Kraków 2-1 (1-0), 6.10 Czarni – AZS Kraków 6-1 (zawody anulowano). Zapasy nie dokończono, a ich wyniki anulowano.
Informacje o decyzjach Zarządu ZPPN obradującego 1 września 1912 podały 8 września „Nowiny”. W komunikacie napisano: „Związek polski piłki nożnej (…) uznał dotychczasowe gry kwalifikacyjne o I klasę za nieważne (w najbliższym czasie zostaną ogłoszone warunki do zawodów z terminem do 15 czerwca 1913, wezmą w nich udział kluby klasy II A i II B, rozgrywając z każdym innym klubem dwukrotne zawody)”. Istnieje domniemanie, że powodem było zawieszenie w prawach członka ZPPN Czarnych Lwów za rozegranie meczu z drużynami należącymi do federacji konkurencyjnej wobec FIFA.
Pierwsze oficjalne mistrzostwa Galicji miały miejsce w roku 1913. Tuż przed ich rozpoczęciem ZPPN informował o zatwierdzeniu regulaminu „zawiązanego we Lwowie „Kolegium sędziów”. Zarząd polecał klubom „korzystanie z tegoż kolegium, tym więcej że wśród kilkunastu członków założycieli, jest już czterech z prawem sędziowania w całej Austrii. Wszelkich informacji udzieli p. O. Dziełyński, Lwów, Lenartowicza 20.” („Czas” 10 maja 1913).
W rozgrywkach A.D. 1913 uczestniczyły: Cracovia i Wisła z Krakowa i Pogoń Lwów. Uzyskano wyniki:
• 08.05. Cracovia – Wisła Kraków 2-1; gole dla Cracovii Antoni Poznański;
• 08.06. Cracovia – Pogoń Lwów 2-2; gole: Józef Kałuża i Brunon Luska – Władysław Kuchar 2;
• 22.06. Pogoń Lwów – Wisła Kraków 0-2; gole: Stanisław Mróz i Jan Kowal;
• 14.09. Wisła Kraków – Pogoń Lwów 2-1 (mecz rozegrano we Lwowie); gole: Stanisław Mróz i Alfred Konkiewicz – Tadeusz Kuchar;
• 05.10. Pogoń Lwów – Cracovia 1-1; gole: Wacław Kuchar – Józef Kałuża;
• 09.11.Wisła Kraków – Cracovia 0-5 (wo.). Na boisku mecz zakończył się wynikiem 1-0. Gola strzelił Tadeusz Przystawski.
Po zakończeniu meczu okazały puchar redakcji „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” – patrona rozgrywek o Mistrzostwo Galicji – trafił w ręce zawodników „Białej Gwiazdy”.
Niestety, finałowy mecz rozgrywek mistrzowskich przebiegał z pominięciem reguł uczciwości. „IKC” z 11 listopada 1913 pisał: „Z wielkim zdziwieniem zauważyliśmy na boisku, w drużynie T.S. Wisła, ludzi tutaj zupełnie nieznanych, pochodzących z Pragi, których prawdopodobnie Czeski Swaz (Czeska FF) wysłał w celu wprowadzenia niesnasek w polskim sporcie. (…) Według informacji z wiarygodnych ust pochodzących p. A. O., kapitan Wisły, podał sędziemu panu Dżułyńskiemu niezgodne z prawdą nazwiska owych apostołów sportu ze złotej Pragi. I tak: niejakiego Peka z Pragi, znanego „kameleona” klubowego, nazwał Koprziwą, Spindlera z praskiej Sparty przedstawił jako Bendę, Sikla, również ze Sparty, Polaczkiem!!!”
Z początkiem grudnia 1913 Zarząd ZPPN zweryfikował mecz Wisła – Cracovia jako walkower na korzyść Cracovii. Tym samym „Pasy” zdobyły pierwszy i jedyny tytuł mistrza Galicji! Drugą lokatę zajęła Wisła, Pogoń zakończyła rywalizację na trzeciej pozycji.
Równolegle do zmagań zespołów klasy I prowadzono rozgrywki w klasie II. Wystąpiło w nich najprawdopodobniej 20 drugoklasowych klubów. W grupie krakowskiej triumfowała Sparta Kraków przed Cracovią II, Polonią, Makabi i Jutrzenką. Z kolei w grupie lwowskiej pierwszą lokatę wywalczyła Pogoń II, następne miejsca zajęły Sparta Lwów, Czarni II, Ukraina Lwów i Amatorzy Lwów. Nie są natomiast znane wyniki meczów RKS-u Kraków, Resovii, Tarnovii, Polonii Przemyśl, Sandecji Nowy Sącz, Wisłoki Dębica, Rewery Stanisławów i Hasmonei Lwów.
W 1914 cztery I-klasowe zespoły Galicji: Cracovia, Wisła, Czarni i Pogoń przystąpiły do drugiej edycji mistrzostw Galicji. Wyniki:
• 17.05. Czarni Lwów – Pogoń Lwów 4-3;
• 24.05. Cracovia – Czarni Lwów 0-0;
• 24.05. Pogoń Lwów – Wisła Kraków 1-0, gol: Dvořak;
• 14.06. Cracovia – Wisła Kraków 3-1, gole: Tadeusz Dąbrowski, Antoni Poznański, Józef Kałuża – Stefan Śliwa;
• 14.06. Pogoń Lwów – Czarni Lwów 1-3;
• 21.06. Pogoń Lwów – Cracovia 0-2, gole: Józef Kałuża i Tadeusz Prochowski;
• 21.06. Wisła Kraków – Czarni Lwów do meczu nie doszło.
Gospodarze nie stawili się z powodu nieporozumienia co do godziny rozpoczęcia meczu. Sędzia odgwizdał walkower na korzyść Czarnych. 13 lipca 1914 Zarząd ZPPN uznał mecz „za niebyły”. Z uwagi na wybuch I wojny światowej rozgrywek nie dokończono. Tym samym mistrz Galicji roku 1914 nie został wyłoniony.
Przerwane rozgrywki
Piłka nożna w Galicji krzepła, zdobywała nowe przyczółki. W 1914 cztery I-klasowe zespoły: Cracovia, Wisła, Czarni i Pogoń przystąpiły do drugiej edycji mistrzostw Galicji. Ostatnią rundę meczów przeprowadzono 21 czerwca 1914. Jeszcze 13 lipca zebrał się Zarząd ZPPN, podejmował ważkie decyzje. Jednak futbolowa rzeczywistość dnia codziennego z dnia na dzień traciła na znaczeniu w obliczu narastających napięć, prowadzących do globalnego konfliktu. Żywot XIX-wiecznej Europy dopełniał się. 28 lipca 1914 rozpoczęła się I wojna światowa. Galicja stała się jednym z kluczowych teatrów wojennych, gdzie w drugiej połowie sierpnia 1914 doszło do starcia pomiędzy armiami Rosji i Austro-Węgier. We wrześniu Rosjanie zdobyli Lwów, Przemyśl, Tarnów, podeszli pod Kraków i Limanową. Opanowanie Galicji przez armię carską stanowiło potężny cios polityczny i odcisnęło piętno na życiu społecznym.
Wojna spowodowała zawieszenie wszelkiej futbolowej działalności. Piłkarzy powołano do wojska, Lwów trafił pod rosyjską jurysdykcję, dwa krakowskie stadiony: Cracovii i Wisły przejęło wojsko: Legiony Polskie i armia austro-węgierska. Okupacja Galicji przez wojska carskie trwała do połowy 1915. Majowa kontrofensywa niemiecko-austriacko-węgierska doprowadziła do przerwania frontu pod Gorlicami. 3 czerwca 1915 Niemcy i Austriacy odbili Przemyśl, 22 czerwca wkroczyli do Lwowa. Wojna w Galicji kończyła się, główne zmagania przeniosły się na tereny Królestwa Polskiego.
Piłka wraca
Oswobodzona z Rosjan Galicja wracała do względnej równowagi. Dla futbolu przychodził nieco lepszy czas. 3 sierpnia 1915 „Ilustrowany Kuryer Codzienny” w numerze 194 informował: „Zawierucha wojenna wstrząsnęła do głębi sportem krakowskim. Prawie wszyscy starsi członkowie klubów pierwszorzędnych Krakowa a więc Cracovii i Wisły, jak również i drużyn drugorzędnych powołani zostali pod broń lub też dobrowolnie wstąpili w szeregi Legionów. Z pierwszych drużyn Cracovii i Wisły nie pozostał ani jeden gracz. (…) W Krakowie sport przez pierwszy rok wojny zupełnie zamarł. Wszelkie próby wskrzeszenia go nie udawały się. Dopiero wczoraj dzięki inicyatywie wojskowości otwarł klub sportowy Cracovia „wojenny sezon footbalowy”. Utworzono cztery drużyny (dwie cywilne a dwie wojskowe), które pod protektoratem eksc. p. Amalii Kukowej rozegrały zawody sportowe na rzecz Czerwonego Krzyża. Zawody wywołały poważne zainteresowanie tak wśród sportowców krakowskich jak i wojskowości, a dzielni footbaliści grą swą starali się pozyskać licznie zgromadzoną publiczność, wśród której przeważali wojskowi. (…) Zawody skończyły się zwycięstwem „artyleryi” 2:1. Na zawodach obecną była generalicya z komendantem eksc. Karlem Kukiem na czele, dalej protektorka matchu eksc. Amalia Kukowa, w końcu korpus oficerski i „cywilna” publiczność.”
Jesienią 1915 zorganizowano jeszcze dwukrotnie zawody sportowe. Przyświecał im szczytny cel oraz wsparcie żony generała-gubernatora. 19 września grano na Fundusz Wdów i Sierot, 3 października mecz na rzecz Legionów Polskich i Towarzystwa Czerwonego Krzyża. Powrót futbolu na boiska cieszył, zmartwienia przyczyniał obiekt Cracovii. Jeden z założycieli klubu, piłkarz Józef Lustgarten wspominał: „…powróciłem (z frontu – red.) do Krakowa, pierwsze kroki skierowałem na Błonia. Płakać się chciało, gdy zobaczyłem, w jakim stanie znajduje się nasz z takim trudem osiągnięty dorobek. Z parkanu, który otaczał przeszło 10-hektarowy teren – ani śladu. Z trybuny sterczały smutne resztki. Z bogatego inwentarza mizerne szczątki. Korty tenisowe zniszczone, boiska piłkarskie zapuszczone. (…) Za przykładem Cracovii poszli i inni, toteż ożywiły się Błonia, na które wyszli chłopcy w wieku przedpoborowym.”
W annałach Cracovii można znaleźć wykaz meczów piłkarskich w latach I wojny światowej. W 1916 rozegrano 4 mecze, w tym dwa z Pogonią Lwów, w kolejnym – 17, w tym jeden poza Krakowem, w Wiedniu. Z kolei Wisła reaktywowała działalność dopiero w lipcu 1918. Obiekty Parku Sportowego przy Oleandrach były w opłakanym stanie. Pożar strawił zabudowania, Legioniści zdewastowali boisko. Mimo wszystko normalność następowała. Widocznym znakiem pierwsze od czterech lat wielkie derby Krakowa rozegrane w niedzielę, 22 września 1918. Mecz zakończył się wygraną „Pasów” 3-2 (1-0). Gole strzelali Józef Kałuża i Henryk Reyman – legendy klubów z obydwu stron Błoń.
Od ZPPN do PZPN
W Europie I wojna światowa zakończyła się 11 listopada 1918. W Polsce wyłanianie i kształtowanie się nowych granic trwało kilka lat dłużej. Mimo mnogości problemów wynikłych z rekonstrukcji państwa po 123 latach niewoli, tematyka sportowa znajdowała miejsce w debacie publicznej. Dynamika zjawisk nie pozwalała na wahania.
We wrześniu 1918 odbył się I Zjazd Polskich Zrzeszeń Sportowych i Gimnastycznych, którego celem była konsolidacja polskiego ruchu sportowego. Zaproszenie Polski na Igrzyska Olimpijskie w Antwerpii nakazywało podjęcie znaczących organizacyjnych kroków. 12 października w Hotelu Francuskim w Krakowie powołano Polski Komitet Igrzysk Olimpijskich. Na prezesa wybrano dr. Stanisława Polakiewicza, wiceprezesami zostali: inż. Ludwik Christelbauer (prezes ZPPN) i dr Tadeusz Garczyński – znani działacze sportowi ze Lwowa. Ponadto Zarząd PKIO tworzyli: dr Władysław Osmolski, dr Władysław Kopczyński, Henryk Szot-Jeziorowski i Tadeusz Kuchar. Istniały koncepcje zrzeszenia futbolowego środowiska pod skrzydłami PKIO.
U progu 1919 piłkarscy działacze postanowili wziąć sprawy we własne ręce. W zebraniu ZPPN zwołanym na 15 czerwca do lokalu Towarzystwa Lekarskiego przy ul. Radziwiłłowskiej 4 w Krakowie uczestniczyli przedstawiciele czterech klubów: Cracovii, Wisły, Jutrzenki Kraków i Pogoni Lwów. Reaktywowano struktury, choć pod zmienioną nazwą: Polski Związek Piłki Nożnej na były zabór austriacki, potocznie zwany Małopolskim ZPN-em. Na jego czele stanął przedwojenny prezes Ludwik Christelbauer. W czteroosobowym Zarządzie zabrakło miejsca dla przedstawiciela Wisły. Zrazu przystąpiono do organizacji ogólnopolskiej centrali. Półroczne intensywne zabiegi doprowadziły do szczęśliwego finału.
Zjazd założycielski odbył się 20-21 grudnia 1919 w Warszawie. W obradach uczestniczyli reprezentanci 31 klubów. Powołano Polski Związek Piłki Nożnej, który w swojej strukturze okazał się kopią galicyjskiego ZPPN. Kierownictwo nowej organizacji objęli doświadczeni działacze piłkarscy z Krakowa, rekrutujący się głównie z Cracovii. Powstały w głowach Józefa Lustgartena i Jana Weyssenhoffa statut PZPN wygrał konkurencję z dokumentem autorstwa Ludwika Christelbauera i Tadeusza Kuchara z Lwowa.
Krakowianie zdominowali władze PZPN. Prezesem nowej organizacji wybrano sternika Cracovii dr. Edwarda Cetnarowskiego, wiceprezesami zostali: dr Jan Weyssenhoff (Wisła) – przewodniczący Wydziału Gier i kpt. Józef Szkolnikowski (Wisła); sekretarzem – Orest Dżułyński (członek władz ZPPN z lat 1913-14); skarbnikiem – Wacław Wojakowski (Cracovia); kronikarzem – dr Józef Lustgarten (Cracovia); członkami Zarządu: prof. Wacław Babulski (Cracovia), Kazimierz Bukowski, prof. Jan Loth, dr Wolf Margulies, inż. Ignacy Rosenstock (związany z Garbarnią Kraków, twórca kolegium sędziów), dr Stanisław Szeligowski (Cracovia) oraz Jan Kowalski (Cracovia). Po rezygnacji Dżułyńskiego sekretarzem Związku został Lustgarten, zaś po wyjeździe Weyssenhoffa do Wilna przewodniczącym Wydziału Gier – Szkolnikowski. Naturalną koleją rzeczy na siedzibę Związku wybrano Kraków.
W ślad za PZPN, 15 lutego 1920 w Domu Towarzystwa Lekarskiego odbyło się – z udziałem przedstawicieli 13 klubów – zebranie inauguracyjne Krakowskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. Pierwszy Zarząd KOZPN utworzyli: prezes Ludwik Żeleński, Józef Szkolnikowski, Wacław Wojakowski, Jan Weyssenhoff, Tadeusz Synowiec, Ignacy Rosenstock oraz wkrótce Aleksander Dembiński, w większości prominentni członkowie kierownictwa PZPN.
Ostatnia wola ZPPN
Ukonstytuowanie się ogólnokrajowej piłkarskiej organizacji oraz okręgowych związków w Krakowie i Lwowie dopełniało żywot Polskiego Związku Piłki Nożnej na były zabór austriacki. Nastąpiło to ostatecznie 16 maja 1920 we Lwowie, o czym informował IKC w wydaniu z 5 czerwca: „W niedzielę 16 maja odbyło się we Lwowie nadzwyczajne walne zgromadzenie małopolskiego PZPN zwołane celem likwidacji. Ze względu na znaczenie, jaki wymieniony związek ma w historii naszego sportu skreślimy krótko jego dzieje. Związek powstał z inicjatywy ś.p. Stanisława Kopernickiego byłego prezesa Cracovii. Pierwszym przewodniczącym był prof. Ludwik Żeleński. Po przeniesieniu siedziby Związku z Krakowa do Lwowa w roku 1913 stanął na czele wybitny pionier sportu polskiego inż. Ludwik Christelbauer, który mimo ciężkich warunków, utrudnianych niezdrowymi stosunkami, jakie wówczas w naszym sporcie panowały, potrafił agendami związku tak kierować, że organizacja tegoż stanęła na wysokości działania. To też przy wniosku na rozwiązanie Związku, który ze względu na powstanie państwowego związku futbolowego nie miał racji dalszego istnienia, przedstawiciele klubów małopolskich złożyli przewodniczącemu panu L. Christelbauerowi słowa gorącej podzięki i uznania za jego niestrudzoną i konsekwentną pracę około dobra naszego sportu.
Walne zgromadzenie dla udokumentowania pamięci o swych ziomkach i kolegach sportowych z terenów plebiscytowych przeznaczyło ze swego majątku kwotę 3000 Mk (po 1000 Mk dla Cieszyna, G. Śląska i Warmii) na cele plebiscytowe, którą to kwotę wpłacono już w komitecie plebiscytowym w Krakowie. Związkom okręgowym w Krakowie i Lwowie przyznano po 1500 Mk, resztę w kwocie 423 Mk, 44 f. ofiarowano klubowi sportowemu Soła w Oświęcimiu, jako uznanie za poprawne i wzorowe prowadzenie agend klubowych w stosunku do PZPN. Małopolski związek piłki nożnej pozostawia po sobie miłą pamięć jako organizacja, która w swej misji czuwania nad dobrem sportu osiągnęła wysoki poziom i wykazała, że tylko ład i przestrzeganie przepisów sportowych może być podstawą racjonalnego rozwoju sportowego – oby organizacja ta była przykładem dla naszych ogólno-państwowych organizacji sportowych.”
Najcenniejsze trofea…
Wśród zbiorów zdobiących gabinet prezesa MZPN w siedzibie Związku przy ul. Solskiego 1 do najcenniejszych należą Puchar i Waza Żeleńskiego, trofea zdobyte przez piłkarską reprezentację Krakowa w pierwszej, periodycznej międzymiastowej rywalizacji zorganizowanej przez Związek Polski Piłki Nożnej. W czwartym odcinku historii MZPN przybliżymy najstarsze futbolowe rozgrywki oraz zrelacjonujemy pierwsze międzypaństwowe gry reprezentacji ZPPN. Przemożna chęć sportowej rywalizacji wynikała zarówno z rodzącej się w Europie mody na nowy styl życia, jak i specyficznych warunków na terenie ziem polskich pozostających w państwowych strukturach obcych państw.
Mecze Krakowa ze Lwowem
„W okresie rozbiorowym powstawał na ziemiach polskich nowoczesny sport, w tym także i piłka nożna” – napisał dr Seweryn Dmowski w artykule „Polityczna historia polskiej piłki nożnej” zamieszczonym w kwartalniku naukowym Ośrodka Analiz Politologicznych Uniwersytetu Warszawskiego e-Politikon nr 8/2013. – Rodzące się organizacje sportowe prowadziły wieloraką działalność: sportowo-wyczynową i turystyczną, kulturalną, oświatową, narodowo-patriotyczną społecznopolityczną. (…) Nazwami „Korona”, „Polonia”, „Orzeł Biały” podkreślano polski charakter klubów, a stroje sportowe zawodników miały często barwy biało-czerwone. W pierwszych latach XX wieku, przy okazji różnych imprez sportowych, demonstrowano nie tylko odrębność i świadomość narodową, ale również gotowość do walki o niepodległość kraju. Przykładem mogą być tu zloty „Sokoła”, zwłaszcza Zlot Grunwaldzki „Sokoła” w 1910 w Krakowie, wokół którego podjęto szeroką akcję na rzecz jedności i siły narodowej. To właśnie w atmosferze tego wydarzenia rozegrano prawdopodobnie pierwszy „oficjalny” mecz pomiędzy drużynami z Krakowa i z Lwowa (…). Instytucjonalnym wyrazem dążeń niepodległościowych były także próby utworzenia narodowych federacji futbolowych, takich jak Związek Polski Piłki Nożnej na terenie zaboru austriackiego, powstały w 1911 (…).
Puchar Żeleńskiego
Rozgrywki o Puchar Żeleńskiego – jak pisano po latach – „były do czasu rozegrania pierwszego meczu międzypaństwowego największym wydarzeniem piłkarskim i jedynym przeglądem najlepszych zawodników w Polsce”. Prestiż międzymiastowych zawodów trafnie określił Henryk Reyman: „ten kto został reprezentantem swego miasta… naprawdę na to zasługiwał i by to osiągnąć, musiał solidnie popracować”. Spotkania Krakowa ze Lwowem stanowiły wyjątkowe wydarzenia sportowe, były ucztami futbolowego kunsztu, przeglądem najlepszych zawodników, konfrontacją dwóch stylów: szkoły krakowskiej i lwowskiej.
Inicjatorem rywalizacji był prezes ZPPN, prof. Ludwik Żeleński. W konfrontacji brały udział reprezentacje Krakowa i Lwowa powoływane na mecz przez ZPPN. Regulamin zakładał, iż Puchar zdobywa drużyna, która pierwsza pokona rywala trzy razy z rzędu. W wypadku remisu liczono kolejne zwycięstwa od początku. Mecze cieszyły się specjalną estymą i budziły wielkie zainteresowane.
W dniu meczu „Nowa Reforma” anonsowała: „Międzymiastowe zawody piłką nożną, które rozegrają drużyny reprezentacyjne Krakowa i Lwowa są przedmiotem szczególniejszego zainteresowania krakowskiej publiczności sportowej, gdyż jutrzejsze zdarzenie jest pierwszem tego rodzaju w naszem mieście. Reprezentacyjna drużyna krakowska wystawiona przez Związek Polski Piłki Nożnej wystąpi w następującym składzie: Rogalski (K.S. Cracovia) bramkarz, Cepurski (A. Z, S.) Andre (T. S. Wisła) obrona, Labner (Cracovia), Ludwik (A. Z. S.), Pollux (Wisła) pomoc, Kusy (Wisła) A. O. (Wisła), Kowalski (Cracovia), Przystawski (Wisła), Tadek (Cracovia). Początek o godzinie 5 popołudniu, poprzedzi 1 spotkanie Polonii z Krakusem”. Z różnych względów nazwiska członków ekipy Krakowa skrywano pod pseudonimami i inicjałami. W rzeczywistości na boisko wybiegli: Gustaw Rogalski – Andrzej Bujak, Wilhelm Cepurski, Włodzimierz Polaczek, Ludwik Stolarski, Tadeusz Synowiec, Tadeusz Dąbrowski, Artur Olejak, Józef Kałuża, Tadeusz Przystawski, Karol Romański. Lwów zagrał w składzie: Jan Harasymowicz (Czarni) – Wilhelm Rzadki (Pogoń), Leopold Scherautz (C), Jan Berger (C), Henryk Bilor (C), Lobl (P), Karol Kuchar (P), Jaroslav Čulik (C), Franciszek Koudela (C), Tadeusz Kowalski (C) Edmund Marion (P).
Pierwszy mecz Krakowa z Lwowem, który zarazem inaugurował rozgrywki o Puchar Żeleńskiego, miał miejsce w Parku Gier KS Cracovia 2 czerwca 1912. Zakończył się zasłużoną wygraną Krakowa 3-1. Gole strzelili: Kałuża dwa i Olejak oraz Karol Kuchar II. Rewanż odbył się 27 października 1912 we Lwowie, na boisku w parku Towarzystwa Zabaw Ruchowych. „Gazeta Poranna” informowała: „Oczekiwany przez miłośników footbalu jako interesująca sensacya sportowa, międzymiastowy match drużyn reprezentacyjnych Lwowa i Krakowa, odbył się wprawdzie wczoraj na boisku T. Z. R. ale wśród takich warunków, że ani jego przebieg, ani tem mniej wynik nie może być miarodajny dla oceny gry obu drużyn. (…) Mimo to jednak i mimo bardzo dokuczliwego zimna obie drużyny stanęły do zawodów i grały bardzo dobrze, chwilami nawet ładnie. (…) Match zbliżał się ku końcowi, ze stanem 2:1 na korzyść Lwowa. Tymczasem w 15 minucie pod koniec gry, Krakowianie zeszli z boiska a to z tego powodu, iż sędzia (p. Polakiewicz) nie przyznał na ich rzecz karnego rzutu za rzekomy foul na polu karnem. (…) Niemiłe to, dowodzące zupełnego braku karności wśród naszego młodego pokoleńa zajście wywołało niesmak wśród nielicznej publiczności.”
Do chwili wybuchu I wojny światowej rozegrano jeszcze trzy spotkania w ramach Pucharu Żeleńskiego. 1 czerwca 1913 we Lwowie wygrał Kraków w pokaźnych rozmiarach 7-0, w rewanżu 10 października zwyciężyli gospodarze, czyli reprezentacja Krakowa 1-0. W kolejnym 1914 roku, z oczywistych względów, doszło do tylko jednej konfrontacji, w której 6 czerwca Lwów pokonał Kraków 3-1.
Po zakończeniu działań wojennych doszło do kontynuacji pucharowych bojów o Puchar Żeleńskiego. Mecz reprezentacji Krakowa i Lwowa, rozegrany 12 października 1919 pod auspicjami ZPPN na były zabór austriacki, był pierwszą istotną konfrontacją o stawkę. Krakowski mecz stał na bardzo wysokim sportowym poziomie. Stanowił pokaz umiejętności najlepszych polskich graczy. „Nowa Reforma” w wydaniu z 14 października informowała, że… „zawody wzbudziły ogromne zainteresowania wśród publiczności; naokoło boiska zgromadziło się przeszło 5 tys. widzów. (…) Ścierały się dwa różne żywioły: lwowscy gracze fizycznie przedstawiali się o wiele okazalej, harmonijnie rozwinięci, wytrenowani w różnych działach lekkiej atletyki – typy bardzo sympatyczne, lecz w footballu nie tak doświadczone; natomiast Krakowianie wyspecyalizowani, górowali nad przeciwnikiem techniką gry u poszczególnych graczy i lepszą kombinacyą zbiorową, której Lwowianie przeciwstawili większy wysiłek fizyczny.”
Ostatecznie spotkanie Kraków – Lwów zakończyło się wynikiem 3-1. Gole dla zwycięzców padły po strzałach Józefa Kałuży 2 i Henryka Reymana oraz Wacława Kuchara dla Lwowa. Piłkarska normalność wracała. Dodatkowo podkreślane w relacji „Nowej Reformy” liczne uczestnictwo publiczności miało konkretny wymiar. Dochód z wejściówek, droższych niż zwykle, miał dopomóc reprezentacji polskiej w przygotowaniach do Igrzysk Olimpijskich w Antwerpii w roku 1920.
Reprezentacja Galicji
Sumując dokonania ZPPN nie sposób pominąć wydarzenia, które miało miejsce na stadionie Cracovii 31 sierpnia 1913. Doszło wówczas do meczu reprezentacji Galicji z drużyną Morawsko-Śląską. Mecz miał charakter międzykrajowy. Rywalizowały ze sobą reprezentacje dwóch piłkarskich federacji prowadzących ligowe rozgrywki. Spotkanie konsumowało podpisane na początku sierpnia porozumienie miedzy Związkiem Polskim Piłki Nożnej a Związkiem Piłkarskim Kraju Moraw i Śląska o corocznych regularnych meczach pomiędzy reprezentacjami obu krajów koronnych habsburskiego imperium. Mecz wzbudził wielkie zainteresowanie, rozpisywała się o nim prasa galicyjska oraz gazety z tzw. austriackiego Śląska.
Trener-selekcjoner Tadeusz Synowiec zestawił reprezentację Galicji z graczy trzech klubów: Stefan Fryc, Robert Traub II, Tadeusz Prochowski, Tadeusz Dąbrowski, Józef Kałuża i Stanisław Mielech z Cracovii; Leon Schwarz, Andrzej Bujak, Stefan Śliwa, Artur Olejak z Wisły oraz Henryk Bilor z Czarnych Lwów. Dla drugiego lwowiaka, Johanna Krammerera z Pogoni, selekcjoner nie znalazł miejsca w drużynie. Arbitrem spotkania był Orest Dżułyński z Lwowa.
Sprawozdawca „Gazety Poniedziałkowej” (1.09.1913) relacjonował: „Walkę rozpoczęła reprezentacya Galicyi (niebiescy) silnym i pięknie przeprowadzonym atakiem, co przeciwników chwilowo zderanżawało. W 8 min Galicya ponawia energiczny atak, który w rezultacie przynosi na jej korzyść 1 goala, zrobionego bardzo pięknie przez p. Dąbrowskiego. W dwadzieścia min potem, reprezentacya Moraw-Śląska (biali) rewanżuje się. Stosunek do pauzy 1:1. Po pauzie gra rozpoczyna się żywem tempem. W kilkanaście minut atak czerwonych unicestwia bramkarz, któremu chce p. Kowalski wykopać trzymaną w ręku piłkę. Śmiałość ta do żywego oburzyła jednego z białych, który w sposób brutalny rzucił się na p. Kowalskiego, za co go energiczny sędzia zdyskwalifikował. W niedługim czasie udaje się białym zrobić drugiego goala, co już zupełnie deprymująco działa na naszych. Stosunek przy końcu matchu 2:1.”
Niestety, do zapowiadanego meczu rewanżowego nigdy nie doszło.
JERZY NAGAWIECKI
Hits: 1275