Podczas niedawnej sesji REGUŁY GRY – SZKOLENIE Z ZAKRESU PRAWA PIŁKI NOŻNEJ, zorganizowanej w siedzibie Małopolskiego Związku Piłki Nożnej, wykład nt. FIFA Solidarity Payment wygłosił radca prawny Kazimierz Romaniec z kancelarii DGTL Kibil Piecuch i Wspólnicy.
Drugim, po ekwiwalencie za wyszkolenie instrumentem uregulowanym przepisami FIFA zapewniającym często niewielkim klubom możliwość funkcjonowania i dalszego szkolenia młodych piłkarzy jest tzw: „opłata solidarnościowa („FIFA Solidarity Payment”).
Jeżeli zawodowy piłkarz jest transferowany przed upływem zawartego przez siebie kontraktu, jakikolwiek klub, który przyczynił się do jego wyszkolenia/brał udział w jego procesie treningowym otrzymuje w odpowiedniej proporcji cześć kwoty transferowej zapłaconej przez klub pozyskujący klubowi transferującemu zawodnika.
Opłata solidarnościowa FIFA („Opłata”) to 5% wartości wszystkich świadczeń (z wyłączeniem rekompensaty za wyszkolenie FIFA), które otrzyma klub odstępujący w związku z transferem zawodnika. W praktyce, w przeważającej ilości przypadków jest to 5% kwoty każdego transferu międzynarodowego.
Podstawowe różnice pomiędzy Opłatą a ekwiwalentem za wyszkolenie są następujące:
• Opłata należy się klubowi szkolącemu w przypadku każdego transferu zawodnika w czasie trwania jego kariery nie jak w przypadku ekwiwalentu za wyszkolenie, w określonych przypadkach i ograniczonych wiekiem zawodnika
• Prawo do Opłaty powstaje przed zakończeniem obowiązywania kontraktu w przypadku ekwiwalentu za wyszkolenie po zakończeniu kontraktu
• Podstawą do obliczenia Opłaty jest kwota świadczenia uzyskana przez klub w przypadku ekwiwalentu za wyszkolenie, kwota stała określona w okólniku FIFA
• Kwota Opłaty obliczana jest proporcjonalnie do wysokości świadczenia, kwota ekwiwalentu w wyniku zsumowania kwot określonych w okólniku FIFA
• Głównym celem ekwiwalentu za wyszkolenie jest pokrycie kosztów poniesionych przez klub szkolący – celem Opłaty wsparcie klubów mniejszych pomagające w a nawet umożliwiające im dalsze funkcjonowanie w „futbolowej piramidzie”
Odpowiedzialność za wypłacenie Opłaty należnej klubom szkolącym zawodników od roku 12-tych jego urodzin do 23 roku jego urodzin spoczywa na klubie pozyskującym zawodnika. Odpowiedzialność ta obejmuje również ustalenie przez klub pozyskujący klubów szkolących uprawnionych do otrzymania Opłaty oraz skontaktowanie się z nimi w celu uzyskania np. numerów rachunków bankowych, na które będą dokonywane przelewy. Zawodnik, którego dotyczył transfer może wspomagać swój obecny klub (klub pozyskujący) w procedurze ustalenia danych koniecznych do wypełnienia obowiązków związanych z wypłatą Opłaty. W praktyce odbywa się to poprzez udzielanie przez tego zawodnika informacji o klubach, w których poprzednio grał.
W sytuacji gdy (przez 18 miesięcy) z różnych powodów kariera zawodnika nie może być prześledzona, bądź gdy nie można zidentyfikować podmiotu uprawnionego do otrzymania Opłaty lub jej części, wtedy środki zostają przetransferowane do macierzystego związku piłkarza i są przeznaczane na programy poświęcone szkoleniu młodych piłkarzy. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy uprawniony do otrzymania Opłaty klub zbankrutował lub gdy nie podjął żadnych kroków w celu uzyskania rekompensaty.
Wspomniane 5% dzieli się w sposób następujący: klub który szkolił zawodnika od roku jego 12-tych urodzin do roku jego 16-tych urodzin otrzymuje 0,25 % kwoty transferowej za każdy rok szkolenia. Za szkolenie od roku, w którym zawodnik kończy 16 lat, do roku, w którym kończy 23 lata klub szkolący otrzymuje 0,5% kwoty transferowej.
Klub szkolący jest uprawniony do otrzymania Opłaty wyłącznie gdy transfer ma charakter międzynarodowy to znaczy gdy zawodnik jest transferowany na zasadach czasowych (wypożyczenie) lub definitywnych pomiędzy klubami:
a) przynależnymi do różnych krajowych związków piłkarskich
b) przynależnymi do tego samego związku piłkarskiego pod warunkiem, że zawodnik został wyszkolony w klubie należącym do związku piłkarskiego innego kraju niż ten, który jest krajem stron transferu.
I tak przykładowo: jeżeli piłkarz wyszkolony w polskim klubie stanowi przedmiot transferu pomiędzy klubem Bundesligi i Primera Division, wtedy klub polski będzie beneficjentem Opłaty. Taki przypadek ma np. zastosowanie przy transferze Roberta Lewandowskiego z Bayernu Monachium do Barcelony gdzie beneficjentami tego transferu był zarówno Lech Poznań, jak i Znicz Pruszków. Przepisy o wypłacie Opłaty miały jednak także zastosowanie w przypadku Bartłomieja Drągowskiego ponieważ transfer tego zawodnika choć odbywał się pomiędzy klubami poddanymi jurysdykcji FIGC (włoskiej federacji piłkarskiej), odpowiednio Fiorentiny i Spezii, polski klub, w którym uprzednio występował (np.Jagiellonia) był również uprawniony do otrzymania Opłaty. Beneficjentem omawianych tu regulacji nie mogły być jednak kluby szkolące Krzysztofa Piątka w przypadku jego transferu z Genoa CFC do AC Milan ponieważ transfer ten miał miejsce przed lipcem 2020 r.
Procedura płatności jest uzależniona od tego czy procedura płatności odbywa się poprzez Izbę Rozliczeniową FIFA („FIFA Clearing House”). Jeżeli procedura płatności odbywa się przez Izbę Rozliczeniową FIFA wtedy zastosowanie mają nowowprowadzone przepisy o Izbie Rozliczeniowej FIFA (analiza tych przepisów będzie stanowiła przedmiot odrębnego wpisu).
Jeżeli procedura płatności nie odbywa się przez Izbę Rozliczeniową FIFA to w terminie 30 dni od zarejestrowania zawodnika, klub pozyskujący powinien uiścić opłatę solidarnościową na rzecz klubów uprawnionych do jej otrzymania. Jeżeli mamy doczynienia z transferem, w którym występują płatności warunkowe, każdorazowo 30 dni po dokonaniu takiej płatności. Jest to niezwykle istotny przepis ponieważ bardzo często płatności transferowe uiszczane są w ratach i w konsekwencji w ratach wypłacana jest Opłata.
Co do zasady obowiązek obliczenia i zapłacenia opłaty solidarnościowej spoczywa na klubie pozyskującym zawodnika. Dowodem wskazującym historię kariery zawodnika jest natomiast wydany zgodnie z przepisami FIFA dokument zwany paszportem zawodnika. W praktyce zdarza się bardzo często, że kluby pozyskujące zawodników nie chcą zajmować się kłopotliwą dystrybucją Opłaty i w umowie transferowej przenoszą ten obowiązek na klub odstępujący, wypłacając mu całą kwotę transferu. Nie oznacza to jednak, że wraz z przeniesieniem obowiązku wypłaty Opłaty klub pozyskujący przenosi na klub odstępujący również odpowiedzialność za przeprowadzenie w poprawny sposób procedury wypłaty Opłaty. W przypadku, gdy Opłata nie zostanie wypłacona w przepisanym terminie roszczenia klubów szkolących powinny być kierowane do klubu pozyskującego zawodnika. Powyższe okoliczności nie uchybiają oczywiście potencjalnym późniejszym rozliczeniom pomiędzy stronami umowy lecz jest to sprawa wtórna całkowicie oddzielna od kwestii Opłaty należnej klubowi szkolącemu.
Opłata jest należna również w przypadku korzystania z klauzuli odstępnego pomimo tego, że w takiej sytuacji zawodnik przechodzi do klubu pozyskującego jako zawodnik wolny ponieważ formalnie wykupiony kontrakt rozwiązuje się. W takiej sytuacji, taki rodzaj aktywności jest uznawany przez FIFA jako transfer jednak kwota Opłaty nie jest potrącana, ale zostaje zapłacona niezależnie od kwoty zawartej w klauzuli odstępnego, której wpłata jest warunkiem rozwiązania kontraktu.
Jeżeli klub szkolący nie otrzyma Opłaty może się domagać jej przymusowego zapłacenia wnosząc stosowny pozew do Piłkarskiego Trybunału FIFA. Postępowanie przed tym trybunałem podobnie jak w przypadku spraw dotyczących ekwiwalentu za wyszkolenie odbywa się za pośrednictwem Transfer Matching System. W sprawach dotyczący roszczenia o wypłacenie Opłaty pozew dodatkowo musi zawierać:
a) informację o dokładnej dacie transferu stanowiącego podstawę do pozwu
b) informację o klubach włączonych w transfer stanowiący podstawę do pozwu
c) wskaźnik procentowy żądanej Opłaty
d) domniemaną wysokość transferu zawodnika do klubu pozyskującego jeżeli jest ona znana lub oświadczenie, że wysokość ta nie jest znana
Wiele polskich klubów piłkarskich ma problemy z odzyskaniem należnych im opłat solidarnościowych. Małe polskie kluby zazwyczaj nie wiedzą, że jakakolwiek opłata należy im się tylko za to, że zawodnik, który w takim klubie trenował nawet przez krótki czas po kilku latach zmienił klub. Ponadto brak im wiedzy i doświadczenia w przypadku konieczności uzyskiwania Opłaty od klubów zagranicznych.
Aby zapobiec takim zdarzeniom kluby muszą podejmować szereg działań, aby zapobiec negatywnym dla nich skutkom zaniechań w tej dziedzinie. Kluby powinny zatem śledzić losy swoich byłych zawodników do końca ich kariery i sprawdzać ich transfery. Przykładem działania, które powinno być podejmowane przez kluby na bieżąco jest prowadzenie dokładnej dokumentacji dokonywanych rejestracji w klubie. Takie działania wymagają jednak poświęcenia czasu, odpowiedniego ich zorganizowania, co w sytuacji funkcjonowania klubów amatorskich jest realnie bardzo trudne.
KAZIMIERZ ROMANIEC
Hits: 317